Trong lĩnh vực đầu tư, bên cạnh lợi nhuận, rủi ro là yếu tố luôn song hành. Khi khả năng sinh lời của một khoản đầu tư càng lớn thì mức độ rủi ro càng cao. Do vậy, nhà đầu tư phải luôn nhận diện được các loại rủi ro trong đầu tư để hạn chế thấp nhất những rủi ro xảy ra, từ đó mang lại nguồn sinh lời bền vững và hiệu quả.
Nội dung bài viết
Các loại rủi ro
Đầu tư chứng khoán luôn tiềm ẩn vô vàn những loại rủi ro khác nhau. Tuy nhiên, chúng ta có thể phân loại thành hai loại rủi ro cơ bản, đó là rủi ro hệ thống và rủi ro phi hệ thống.
Rủi ro hệ thống
Rủi ro hệ thống được hiểu là những rủi ro đến từ thị trường. Đây là những rủi ro khó tránh khỏi vì nó đến từ các yếu tố vĩ mô, khách quan. Nhà đầu tư chỉ có thể tìm cách để hạn chế sự tác động của rủi ro hoặc đề phòng để hạn chế sự tác động của các loại rủi ro hệ thống đến với mình.
Rủi ro lạm phát và lãi suất
Lạm phát là một loại rủi ro trong đầu tư chứng khoán. Đây là loại rủi ro xảy ra khi lãi suất trái phiếu chính phủ tăng khiến đồng tiền dần bị mất giá kéo theo sự tăng giá của các loại hàng hóa và dịch vụ. Trong khi đó, giá chứng khoán thường tỷ lệ nghịch với lãi suất của thị trường. Điều này có nghĩa khi lãi suất tăng sẽ khiến cho giá trị thị trường chứng khoán bị sụt giảm.
Với hoạt động đầu tư, rủi ro lạm phát sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà đầu tư. Tuy nhiên khi loại rủi ro này xảy ra, ngay cả khi bạn không đi đầu tư thì tiền chỉ cất trong túi của bạn cũng vẫn bị ảnh hưởng, bởi sự mất giá của đồng tiền.
Rủi ro thanh khoản
Thanh khoản được hiểu là khả năng chuyển đổi qua lại từ chứng khoán sang tiền mặt. Vậy khi số lượng chứng khoán càng lớn thì khả năng đặt lệnh và giao dịch sẽ càng cao, lúc này thanh khoản lớn vì nhà đầu tư có thể dễ dàng thực hiện trao đổi cổ phiếu. Tuy nhiên, rủi ro thanh khoản xảy ra khi khối lượng giao dịch thấp, Nhà đầu tư phải bán lại với giá thấp hơn thị trường hoặc giá trị thật khiến đầu tư phải chịu tổn thất.
Rủi ro hàng hóa
Hoạt động đầu tư chứng khoán là đầu tư vào các công ty cổ phần phát hành chứng khoán. Công ty phát hành chứng khoán kinh doanh loại hàng hóa, dịch vụ nào thì tức là nhà đầu đang đầu tư vào sản phẩm đó.
Khi giá cả hàng hòa thay đổi sẽ ảnh hưởng đến cổ phiếu của những doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh loại hàng hóa đó. Do vậy nếu giá hàng hóa thay đổi sẽ khiến các loại cổ phiếu này bị tác động. Đặc biệt là với các loại hành hóa liên quan đến chính sách tài khóa bao gồm xăng, điện, dầu…
Rủi ro mô hình
Việc xây dựng mô hình đầu tư tùy thuộc vào lựa chọn của nhà đầu tư. Tuy nhiên, mô hình sẽ bị tác động bởi các yếu tố khó đoán liên quan đến kỹ thuật thị trường. Do vậy, khi thị trường chứng khoán biến động nhà đầu tư khó tránh khỏi rủi ro.
Rủi ro cụ thể hay rủi ro phi hệ thống
Đây được hiểu là những loại rủi ro thuộc về từng ngành hoặc từng doanh nghiệp.
Rủi ro truyền thông
Những thông tin tiêu cực từ truyền thông có thể khiến cho thương hiệu doanh nghiệp bị ảnh hưởng, từ đó chứng khoán mà doanh nghiệp này phát hành sẽ bị sụt giảm một cách nhanh chóng. Loại rủi ro này được đánh giá có sức ảnh hưởng rất lớn đến cổ phiếu doanh nghiệp.
Rủi ro xếp hạng
Vào những thời điểm đầu hoặc cuối năm, các doanh nghiệp thường sẽ có “cuộc đua” về thứ hạng. Vị trí thứ hạng giữa các công ty trong cùng ngành và lĩnh vực cũng có thể nhân tố khiến cho gia cả phiếu của doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Ví dụ khi doanh nghiệp bị giảm hạng so với năm trước, có thể khiến giá trị của doanh nghiệp giảm và cổ phiếu xuống giá.
Rủi ro pháp lý
Trong bất cứ hoạt động đầu tư nào và đặc biệt là đầu tư chứng khoán, Nhà đầu tư cần nắm rõ các yếu tố về pháp lý để luôn đảm bảo quyền lợi của mình, nâng cao tính minh bạch cho thị trường. Ngoài luật chứng khoán, những thay đổi của pháp luật, chính sách thuế, quy định vốn.. cũng có thể khiến doanh nghiệp gặp bất lợi.
Rủi ro lỗi thời
Bất kỳ doanh nghiệp nào, nhất là với các doanh nghiệp ngành sản xuất, nếu doanh nghiệp không chịu cải tiến có thể khiến sản phẩm bị lỗi thời, không được người dùng lựa chọn. Lúc này, tăng trưởng và lợi nhuận doanh nghiệp bị ảnh hưởng khiến giá cổ phiếu giảm sút. Nhất là trong bối cảnh các sản phẩm mới liên tục ra đời nhằm đáp ứng thị hiếu người dùng, nếu không thay đổi doanh nghiệp sẽ bị tụt hạng và mất thị phần từ tay đối thủ.
Rủi ro kiểm toán
Kiểm toán liên quan đến việc kiểm soát chi phí và nguồn vốn sao cho đạt hiệu quả.Nếu doanh nghiệp kiểm toán có thể khiến hoạt động kinh doanh sụt giảm, thậm chí gây tổn thất đến doanh nghiệp. Từ đó, giá cổ phiếu cũng giảm theo.
Cách để phòng tránh các loại rủi ro trong đầu tư
Thường xuyên cập nhật thông tin
Rủi ro hệ thống là rủi ro mà nhà đầu tư có thể phòng được. Vì vậy, Nhà đầu tư nên cập nhật thông tin thị trường thường xuyên, nghiên cứu các báo cáo tài chính, tìm hiểu danh mục đầu tư… Những điều này giúp Nhà đầu tư phát hiện kịp thời và loại bỏ những mã cổ phiếu có nguy cơ rủi ro bất thường trước khi nó gây nên những tác động nghiêm trọng đến bản thân nhà đầu tư.
Đầu tư đa dạng các danh mục
Các chuyên gia tài chính vẫn luôn khuyên các nhà đầu tư nên đa dạng danh mục để phân tán rủi ro. Cụ thể, thay vì “bỏ trứng vào một rổ” nhà đầu tư nên chia nhỏ tiền đầu tư vào các danh mục như cổ phiếu, trái phiếu, tiết kiệm và lĩnh vực khác… Tùy vào khẩu vị và mức độ chấp nhận rủi ro của mình, mỗi nhà đầu tư có thể xây dựng danh mục đầu tư với các tỷ trọng khác nhau nhằm đạt được mục tiêu lợi nhuận bền vững và an toàn.
Giữ vững tâm lý
Rủi ro trong đầu tư là những biến động mang tính thời điểm và thường diễn biến theo chu kỳ. Đặc biệt là các yếu tố thuộc rủi ro hệ thống.
Do vậy, nhà đầu tư nên kiên nhẫn để theo đuổi các mục tiêu dài hạn. Việc giữ vững tâm lý sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra được các nhận định và lựa chọn sáng suốt, những quyết định này sẽ giúp họ có thể ứng biến kịp thời và giảm thiểu được rủi ro tối đa.
Lựa chọn các hình thức đầu tư phù hợp
Với những nhà đầu tư mới, chưa đủ kiến thức và kinh nghiệm để nhận diện và ứng phó với các loại rủi ro trên thị trường thì nên lựa chọn hình thức đầu tư Qũy mở. Bởi đây là hình thức đầu tư chứng khoán một cách gián tiếp không đòi hỏi quá nhiều kiến thức lẫn kinh nghiệm đầu tư. Việc lựa chọn được các công ty Quản lý quỹ chuyên nghiệp sẽ giúp nhà đầu tư phân bổ dòng tiền hiệu quả, vừa tăng trưởng tốt vừa an toàn cho nhà đầu tư.
Trên đây là những rủi ro mà nhà đầu tư có thể gặp phải trong quá trình đầu tư chứng khoán. Muốn chiến thắng thị trường đòi hỏi nhà đầu tư phải nắm vững các loại rủi ro này để giảm thiểu tối đa khả năng tổn thất tài sản trong quá trình đầu tư.
Xem thêm:
- Khẩu vị rủi ro là gì? Làm thế nào để xác định khẩu vị rủi ro?
- Làm sao phân bố tài sản theo độ tuổi và khẩu vị rủi ro?